Słownik

Audiofilska encyklopedia od do Z. Najważniejsze terminy ujęte w słownikowej formie. Przeczytaj!
O
OFC
Miedź wysokiej czystości wykorzystywana do produkcji przewodów połączeniowych w systemach audio i video.
OFHC
Rodzaj miedzi beztlenowej o wysokiej przewodniości, lepszej od OFC. Materiał wykorzystywany w produkcji kabli połączeniowych audio-video. Ogg Vorbis Stratny kodek dźwięku połączony z zasobnikiem strumieni audio (określenie porcji danych). Ogg Vorbis potrafi obsłużyć do 255 kanałów i ponad 16-bitowy dźwięk w zakresie 6-48 kHz.
Ogg Vorbis
Ogg Vorbis to konkurencyjny względem MP3 format stratnej kompresji sygnałów audio. Choć nie zdobył szerokiej popularności, to jest rozwiązaniem dobrym pod względem jakościowym. W porównaniu do najbardziej rozpowszechnionego MP3 oferuje wyższą jakość dźwięku przy tej samej objętości wynikowych plików.
Oktawa
W akustyce i muzyce zakres tonów, obejmujących częstotliwości różniące się nie więcej, niż wynosi dolna granica oktawy. Jeśli więc dolna granica zakresu oktawy to ton o częstotliwości 100 Hz, to oktawa obejmuje zakres od 100 do 100+100=200 Hz; jeśli dolna granica wynosi 200 Hz, to zakres jest od 200 do 400 Hz itd.
Omnipolar
Zobacz: Kolumny omnipolarne.
OSD
(ang. On Screen Display) Wyświetlanie funkcji menu i nastaw na ekranie telewizora lub monitora. Bardzo wygodna i przydatna funkcja w domowym sprzęcie audio, wyposażone są w nią praktycznie wszystkie odtwarzacze DVD i telewizory a także topowe zestawy kina domowego.
Out
Zobacz: output.
Output
Oznaczenie gniazda wyjściowego z sygnałem audio lub video.
Oversampling
(ang. Nadpróbkowanie) Stosuje się w celu uproszczenia konstrukcji analogowej części przetwornika D/A i łatwiejszego odfiltrowania sygnałów interferencyjnych, zniekształcających sygnał analogowy. W praktyce oversampling polega na przekształcaniu próbek otrzymanych podczas próbkowania z określoną częstością na próbki o wielokrotnie większej częstości próbkowania.
P
PAL
System przekazywania wizji znany głównie z Europy. PAL oznacza Phase Alternate Line, co z grubsza określa metodę działania systemu. 
PANASONIC
Panasonic to marka handlowa koncernu Matsushita Electric Industrial, Co Ltd (MEI) z Osaki, który jest jednym z największych na świecie producentów sprzętu elektronicznego i czołowym dostawcą produktów elektroniki konsumenckiej. Koncern powstał w 1918 roku. Oprócz sprzętu AV (w tym profesjonalnego) oferowane są również rozwiązania dla biznesu oparte o cyfrowe urządzenia biurowe, źródła energii, nośniki danych a także innowacyjne urządzenia gospodarstwa domowego. Matsushita składa się z 11 głównych przedsiębiorstw, które dysponują 49 labolatoriami badawczo-rozwojowymi na całym świecie. Matsushita posiada 203 subsydiów w 44 państwach poza Japonią. Koncern wprowadził markę Panasonic w 1955 roku.
PANSCAN
Jedna z metod, dzięki której można oglądać materiał filmowy szerokoformatowy (16:9) na tradycyjnym odbiorniku telewizyjnym (4:3). Dopasowanie "szerokiego" obrazu polega na obcięciu jego lewej i prawej strony.
Pasmo przenoszenia
Zakres częstotliwości odtwarzanych przez dane urządzenie elektroakustyczne. Określany w hercach (Hz), przy założeniu określonego spadku jakości emitowanego dźwięku.
Pasmo przenoszenia - kolumny
Pasmo przenoszenia to zakres częstotliwości odtwarzanych przez dane urządzenie elektroakustyczne.
Pasmo przenoszenia - wzmacniacz
Pasmo przenoszenia wzmacniacza jest to zakres częstotliwości, w którym charakterystyka przenoszenia jest płaska (przyjęło się, że tłumienie sygnału nie jest większe niż 3 dB, względem ustalonej wcześniej wartości referencyjnej, dla danego obciążenia).
Pasywny radiator
W technice elektroakustycznej - membrana bierna, czyli głośnik pozbawiony cewki. Jej ruch wynika z ciśnienia akustycznego powstającego w kolumnie głośnikowej podczas działania głośnika niskotonowego. Rozwiązanie tego typu pozwala poprawić odtwarzanie basów. W elektronice system chłodzenia tranzystorów mocy (np.: w końcówce wzmacniacza mocy) bez dodatkowych elementów czynnych np.: wentylatorów.
PCM
Najpopularniejsza metoda reprezentacji sygnału analogowego w systemach cyfrowych. Używana jest w telekomunikacji, w cyfrowej obróbce sygnału (np. w procesorach dźwięku), do przetwarzania obrazu, do zapisu na płytach CD i w wielu zastosowaniach przemysłowych. Metoda polega na reprezentacji wartości chwilowej sygnału (próbkowaniu) w określonych (najczęściej równych) odstępach czasu. Wartość chwilowa sygnału jest przedstawiana za pomocą słowa kodowego.
Pentoda
Lampa elektronowa pięcioelektrodowa: katoda, anoda i trzy siatki.
PHILIPS
Firma powstała w roku 1891, w Eindhoven w Holandii w celu "produkowania lamp żarowych oraz innych produktów elektrycznych". Dzięki rozwojowi nowych technologii oświetleniowych, Philips nieustannie się rozwijał. Firmy marketingowe powstały w USA i Francji już przed I wojną światową, a w Belgii w roku 1919. W latach dwudziestych ich liczba gwałtownie wzrosła. W tym czasie Philips zaczął chronić przy pomocy patentów swoje wynalazki w dziedzinach promieniowania rentgenowskiego i odbioru radiowego. Był to początek zróżnicowania wachlarza wytwarzanych produktów. Po wyprodukowaniu w roku 1918 medycznej tuby rentgenowskiej, w roku 1925 Philips zaangażował się w pierwsze eksperymenty z telewizją. W roku 1927 rozpoczął produkcję radioodbiorników i do roku 1932 sprzedał milion sztuk. Firma miała też duży udział w rozwoju nagrywania, transmisji i reprodukcji obrazów telewizyjnych. Prace naukowe zaowocowały stworzeniem tuby kamery telewizyjnej Plumbicon oraz ulepszonego luminoforu, poprawiającego jakość obrazu. W roku 1963 Philips wprowadził na rynek kasetę magnetofonową (Compact Audio Cassette), a w roku 1965 wyprodukował swój pierwszy obwód scalony. W latach siedemdziesiątych wiele sukcesów odnotowano w dziedzinie przetwarzania, przechowywania i transmitowania obrazów, dźwięków i danych, co pozwoliło Ośrodkowi Badań Philipsa dokonać przełomowych odkryć, takich jak dysk optyczny LaserVision, płyty kompaktowe i systemy telekomunikacji optycznej. Związki Philipsa z Polską sięgają wczesnych lat dwudziestych, kiedy to w 1921 roku właściciel koncernu nawiązał kontakty z firmą braci Borkowskich i wyznaczył jej rolę generalnego dystrybutora swoich wyrobów w Polsce. W grudniu 1923 r. ruszyła produkcja w drugiej polskiej fabryce Philipsa. W międzyczasie Philips założył z braćmi Borkowskimi firmę handlową z rozbudowaną siecią sprzedaży. W 1927 r. rozpoczął w Polsce produkcję lamp radiowych a w trzy lata później - sprzedaż aparatów rentgenowskich. W 1930 roku prezydent Ignacy Mościcki oraz Anton Philips dokonali oficjalnego otwarcia w Warszawie nowej fabryki lamp i żarówek. W 1934 r. rozpoczęto produkcję odbiorników radiowych w polskich zakładach Philips S.A. w Warszawie. Obecnie Philips to 6 zakładów produkcyjnych na terenie całej Polski.
Piksel
Pojedynczy element obrazu. W systemie analogowym wielkość piksela uzależniona jest od rozdzielczości, natomiast w urządzeniach cyfrowych zależy od częstotliwości próbkowania.
Płyta analogowa
(Płyta winylowa) Starszy typ płyt grających gdzie dźwięk zapisany jest na wytłoczonej mechanicznie ścieżce (rowku). W niej porusza się igła adaptera, przetwarzając swoje drgania na sygnały dźwiękowe. Płyta analogowa zapisana jest na obu stronach. Chcąc odsłuchać wszystkie nagrania, płytę należy odwrócić (najczęściej ręcznie). W użyciu były dwa standardy płyt: tzw. długogrające (LP, średnica 30 cm, 33 1/3 obr) i tzw. single (SP, 45 obr). Wadą płyt analogowych jest bardzo mała wytrzymałość na zarysowania i kurz. Już po kilkunastu odtworzeniach dźwięk wyraźnie traci na jakości - słychać charakterystyczne trzaski. Obecnie, mimo rozwoju digitalizacji dźwięku, wielu melomanów woli jednak dźwięk z płyty analogowej odtworzonej na wysokiej klasy adapterze.
Płyta winylowa
Zobacz: płyta analogowa.
Podwójny mechanizm
Mechanizm stosowany w odtwarzaczach i nagrywarkach DVD umożliwiający korzystanie zarówno z płyt DVD jak i CD.
Próbkowanie
Proces polegający na odczytywaniu chwilowego poziomu sygnału akustycznego i zapisywaniu jego wartości w postaci cyfrowej. Ponieważ sygnał akustyczny cały czas zmienia się, zapis jest tym lepszy, im częściej (więcej razy na sekundę) jest próbkowany. W przypadku płyty CD próbkowanie odbywa się 44100 razy na sekundę (częstotliwość próbkowania 44,1 kHz).
Przedwzmacniacz
Kompletny wzmacniacz audio ma sekcję przedwzmacniacza i końcówki mocy. Zadaniem przedwzmacniacza jest wstępne wzmocnienie sygnału i regulacja jego głośności. Później sygnał jest kierowany do końcówki mocy.
Przetwornik
Urządzenie zamieniające jedną wielkość fizyczną w drugą. W elektroakustyce określenie to dotyczy najczęściej układu zamieniającego sygnał analogowy na cyfrowy lub odwrotnie. Przetwornik to również inne określenie głośnika (głośnik niskotonowy = przetwornik niskotonowy).
Przetwornik C/A
Przetwornik zamieniający sygnał cyfrowy na analogowy gwarantujący bardzo wysoką precyzę sygnału. Uzupełniony o filtr cyfrowy, zapewnia szeroką dynamikę, wysoki współczynnik S/N (sygnał/szum) oraz minimalne odchyłki przetwarzania.
PSC
Miedz o idealnej powierzchni - materiał i określenie stosowane przez firmę AudioQuest dla oznaczenia przewodów połączeniowych wysokiej jakości.
PSC+
Ulepszona odmiana miedzi PSC, przewody z tego materiału mają lepsze walory przy przenoszeniu sygnału audio niż wykonane ze srebra.
PSS
Srebro o idealnej powierzchni - materiał do przewodów połączeniowych wysokiej jakości.
Q
QS
(ang: Quadrasonic System - Regular Matrix) Matrycowy system zapisu kwadrofonicznego. Cztery kanały audio są nagrywane w dwóch kanałach płyty analogowej (LP). Zwykłe gramofony mogą odtwarzać płyty QS dając dwukanałowy dźwięk. Aby uzyskać dźwięk czterokanałowy trzeba do gramofonu dołączyć dekoder QS. Obecnie niespotykany.
QSound
Technika tworzenia dźwięku przestrzennego polegająca na dodaniu do materiału dźwiękowego dodatkowych informacji odpowiedzialnych za wywołanie u słuchacza wrażenia lokalizacji dźwięku. Sposoby przetwarzania dźwięku przez QSound są zróżnicowane zależnie od tego czy nagranie jest przeznaczone do odsłuchu przez zestawy głośnikowe czy przez słuchawki, a także w zależności od tego czy nagranie jest dwukanałowe czy wielokanałowe. Technikę tę stosuje się podczas produkcji nagrań muzycznych, do obróbki dźwięku w grach komputerowych a także ścieżek dźwiękowych towarzyszących obrazowi.
QUADRAL
Firma niemiecka założona w roku 1971. W początkowym okresie działalności zajmowała się importem komponentów audio wysokiej klasy. Rok 1980 to początek budowy własnych zestawów głośnikowych. Olbrzymi sukces odniosła, wprowadzona na rynek w 1981 roku, kolumna Titan. Zastosowano w niej podwójną linią transmisyjną. Kolumna ta została uznana przez wielu specjalistów za model referencyjny. Produkowana przez 25 lat, miała aż 7 wersji - każda z nich uzyskała wysokie oceny wśród odbiorców i użytkowników. W roku 2002, produkowany przez osiem lat Titan Activ, został zastąpiony wersją bierną kolumny, w której oprócz głośników z membraną ALTIMA zastosowano nowy przetwornik pierścieniowy, przenoszący pasmo do 60 kHz. Wieloletnie pasmo sukcesów przyniosło firmie pozycję drugiego co do wielkości niemieckiego producenta zestawów głośnikowych. Obecnie oferta obejmuje kilka "wyspecjalizowanych" serii kolumn, jak: Platinum, Signo, Ascent, Argentum, Aluma, Quintas, w tym również kompletne zestawy do kina domowego. Firma Quadral ma na swoim koncie ponad 50 nagród i wyróżnień w światowej prasie fachowej.
R
RDS
(Radio Data System) Standard Europejskiej Unii Nadawców służący do przesyłania danych za pośrednictwem konwencjonalnej emisji UKF FM. Format przesyłu danych wykorzystuje mechanizm korekcji błędów i pozwala przesyłać teksty, przełączać radio na ważne komunikaty, kontrolować autostrojenie itp. Informacje z RDS mogą prezentować tylko specjalnie przystosowane odbiorniki radiowe.
RDS AF
Lista alternatywnych częstotliwości danej stacji. W czasie przemieszczania się odbiornika (samochodowego) funkcja ta pozwala wybrać najsilniejszy sygnał dla danej stacji i nie zerwać z nią kontaktu.
RDS Current Time
Funkcja prezentująca na wyświetlaczu radia aktualny czas i datę.
RDS M/S
Funkcja pozwalająca zidentyfikować czy radio odbiera stację nadającą audycje muzyczne czy słowne. W zależności od tego stosowane są różne ustawienia głośności i barwy tonu.
RDS Memo
Funkcja automatycznego wyszukiwania i zapamiętywania stacji radiowych nadających w systemie RDS.
RDS PI
Funkcja identyfikacji i wyświetlania kodu stacji radiowej RDS.
RDS PS
Funkcja wyświetlania nazwy stacji radiowej RDS.
RDS PTY
Funkcja umożliwiająca wyświetlanie przez odbiornik RDS informacji o typie programu nadawanego przez daną stacje (np. sport, muzyka, wiadomości).
RDS RT
Funkcja umożliwiająca prezentowanie przez odbiornik RDS dowolnych tekstów. Ze względu na ograniczoną wielkość wyświetlaczy, treść wiadomości jest kilkukrotnie, płynnie przewijana.
RDS TP/TA
Funkcja prezentacji informacji o ruchu drogowym. Przełączenie odbiornika RDS na komunikat drogowy następuje automatycznie nawet, jeśli była włączona inna stacja lub kierowca słuchał magnetofonu.
RDS/EON
Funkcja udostępnienia informacji o programach innych stacji RDS.
Resonator
Element, który ma sprzyjać zajściu zjawiska rezonansu i wzmocnieniu dźwięku. Rezonatory spotykane są w znacznej części instrumentów, są nimi np. pudła skrzypiec, gitary akustycznej.
Rewerberacja
(Pogłos) Efekt stopniowego zanikania dźwięku po wyciszeniu jego źródła. Jest to efekt odbić fal dźwiękowych od powierzchni pomieszczenia, w którym odbywał się odsłuch. Czas pogłosu zależy od wielkości i sposobu wykończenia sali (np. obicia ścian materiałami tłumiącymi).
Rezonans
Zjawisko fizyczne w efekcie, którego następuje wzmocnienie dźwięku. Jest to efekt pobudzenia ciała sprężystego sąsiadującego ze źródłem dźwięku, zachodzący dla drgań o określonej częstotliwości.
RIAA
(Recording Industry Association of America) Związek Przemysłu Płytowego Ameryki - zrzeszenie amerykańskich wydawców muzyki stojące na straży interesów wielkich wytwórni muzycznych.
RIAA krzywa
Charakterystyka częstotliwościowa, z jaką nagrywane są "czarne" płyty drobnorowkowe. Cechuje ją obniżony poziom niskich tonów, podwyższony - tonów wysokich. Korekcja charakterystyki częstotliwościowej wykonywana jest przed nacinaniem płyty matki (matrycy). Do odsłuchu płyt konieczne są przedwzmacniacze gramofonowe z układami korekcyjnymi o odwrotnej charakterystyce - podnoszącymi poziom tonów niskich i obniżającymi tonów wysokich.
RMS
RMS to wartość skuteczna sygnału (okresowego). Ponieważ wartości średnie nie są stosowane przy opisie falowych sygnałów okresowych, wprowadzono pojęcie RMS. Jest to uniwersalna miara, którą używamy niezależnie od specyfiki badanego sygnału, jego częstotliwości i kształtu (fali).